مرز پرویزخان دوباره یک روند افزایشی را تجربه کرد

روزنگارآنلاین- بهزاد خالوندی: کشور عراق با ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار پس از چین، دومین مقصد بزرگ تجاری کشور در سال ۱۴۰۲ بوده است. استان های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام دارای ۱۰ مرز رسمی و بازارچه فعال در همسایگی با عراق هستند و بیش از ۹۰ درصد صادرات زمینی ایران با اقلیم کردستان و بخش عربی عراق از طریق این مرزها انجام می شود.

«مهران» همچنان در صدر

بر اساس آمار اعلام شده گمرک مهران برای سومین سال پیاپی در جایگاه نخست صادرات به عراق ایستاد. مهران در چند سال اخیر توانسته به تدریج فاصله خود را با دیگر رقبا از جمله پرویزخان زیاد کند.

مهران در سال ۹۹ به دلیل بحران کرونا و شرایط دشوار صادرات کالا در مرزهای همجوار با بخش عربی، حدود ۵۲۵ میلیون دلار صادرات داشت و بعد از پرویزخان، باشماق و تمرچین در رتبه چهارم بود ولی در سال ۱۴۰۰، با صدور یک میلیارد و ۱۶۱ میلیون دلار کالا به کشور عراق، به یکباره رشدی ۱۲۱ درصدی را تجربه کرد و بالاتر از تمامی مرزهای مشترک ایران با عراق ایستاد.

در سال ۱۴۰۱ حجم صادرات از گمرک مهران به یک میلیارد و ۶۰۹ میلیون دلار رسید و با فاصله بسیار زیادی در رتبه اول قرار گرفت. این گمرک مهم در غرب کشور در سال ۱۴۰۲ هم با صدور یک میلیارد و ۸۱۱ میلیون دلار کالا دوباره در صدر ایستاد. این میزان از صادرات کالا نسبت به مشابه سال ۱۴۰۱ از لحاظ ارزشی ۱۳ درصد رشد داشته است.

طلسم «پرویزخان» شکست

پرویزخان بعد از پشت سر گذاشتن یک روند کاهشی دو ساله، در سال ۱۴۰۲ دوباره یک روند افزایشی را تجربه کرد. این گمرک در سال ۹۹ با صدور یک میلیارد و ۶۸۵ میلیون دلار به عراق صادرات، در رتبه اول قرار داشت ولی مبادلات این مرز در سال ۱۴۰۰ با  یک کاهش ۳۹ درصدی روبرو شد و به سطح یک میلیارد و ۲۲ میلیون دلار رسید و در رتبه دوم جدول ایستاد و جایگاه خود را به مهران واگذار کرد.

گمرک پرویزخان در سال ۱۴۰۱ با صدور ۹۷۱ میلیون و ۵۳۳ هزار دلار کالا باز هم در مقایسه با سال گذشته، یک کاهش ۵ درصدی را تجربه کرد.

اما در سال ۱۴۰۲  وضعیت این مرز رو به بهبود رفت و با صادرات یک میلیارد و ۲۳۴ میلیون دلار کالا به عراق، یک رشد ۲۷ درصدی را تجربه کرد ولی با اینحال هنوز یک فاصله تقریبا ۶۰۰ میلیون دلاری با مرز مهران دارد.

همچنین پرویزخان در سال ۱۴۰۲ در جایگاه نخست گمرکات زمینی کشور در زمینه ترانزیت خارجی کالا قرار گرفت که نشان از رونق روزافزون این مرز دارد.

«خسروی» بر مدار رکوردشکنی

آمار صادراتی در گمرک خسروی برای سومین سال پیاپی همچنان یک روند افزایشی را نشان می دهد. این گمرک در سال ۱۴۰۲ با صدور ۹۳۳ میلیون دلار کالا، شاهد رشد ۱۸ درصدی بوده و در جایگاه سوم گمرکات هم مرز با عراق ایستاده است.

این مرز قدیمی در سال ۹۹ به دلیل مشکلات بحران کرونا و سختگیری های بخش عربی عراق، تنها ۱۱۳ میلیون دلار صادرات داشت. اما در سال ۱۴۰۰ حجم صادرات در خسروی به ۶۸۷ میلیون دلار رسید و با یک افزایش ۵۰۷ درصدی، در رتبه چهارم قرار گرفت. در سال ۱۴۰۱ از این مرز ۷۹۴ میلیون دلار کالا به کشور عراق صادر شد که در مقایسه با سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۶ درصد افزایش داشت.

جهش ۶۶ درصدی «سومار» در حوزه صادرات

در سال گذشته از گمرک سومار، ۸۱۵ میلیون دلار کالا به کشور عراق صادر شد که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۱ یک رشد ۶۶ درصدی داشته است که بالاترین میزان رشد در میان تمامی مرزهای همجوار با عراق بوده است.

مرز سومار در سال ۹۹ تنها ۹۳ میلیارد دلار صادرات داشت. ولی در سال ۱۴۰۰ با ۴۶۶ درصد رشد به ۵۳۰ میلیون دلار رسید.

حجم صادرات سومار در سال ۱۴۰۱ به ۴۹۱ میلیون دلار رسید و شاهد یک کاهش ۷ درصدی در عمکلرد صادراتی خود بود.

یک سال خوب برای « تمرچین»

گمرک «تمرچین» در پیرانشهر آذربایجان غربی در سال ۱۴۰۲ با صادرات ۷۹۴ میلیون دلار کالا برای دومین سال پیاپی روند افزایشی خود را حفظ کرد.

ارزش کالاهای صادر شده از این مرز در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۱ از یک رشد  ۱۵ درصدی برخوردار بود و در جایگاه پنجم قرار گرفت.

البته تمرچین یک پایانه مهم مسافری هم هست و طی یک سال گذشته در مجموع ۸۹۱ هزار و ۷۶۵ مسافر ایرانی و خارجی از پایانه مرزی تمرچین تردد کرده‌ اند که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته یک رشد ۳۲ درصدی دارد.

«باشماق» درجا زد

روند صادرات در گمرک باشماق نسبت به سال قبل تقریبا ثابت بوده است. ارزش کالاهای صادراتی از این مرز در سال گذشته حدود ۷۰۹ میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال ۱۴۰۱ با ۷۰۶ میلیون دلار صادرات، تقریبا روند ثابتی را داشته است.

باشماق در سال ۹۹ با یک میلیارد و ۲۳۵ میلیون دلار صادرات در رتبه دوم مرزهای صادراتی به عراق قرار داشت. ولی این مرز در سال ۱۴۰۰ با ۸۲۵ میلیون دلار صادرات، یک کاهش ۳۳ درصدی را تجربه کرد و در رتبه سوم جدول قرار گرفت. حجم صادرات باشماق در سال ۱۴۰۱ هم یک کاهش ۱۴ درصدی را در مقایسه با سال ۱۴۰۰ داشت.

البته باشماق در کنار پرویزخان جزو مهمترین گمرکات ترانزیتی کشور در سال ۱۴۰۲ بوده و همچنان دارای یک موقعیت بسیار ممتاز تجاری است.

ترانزیت خارجی از مسیر ایران در سال ۱۴۰۲ با ۳۶.۵۲ درصد افزایش به رقم ۱۷ میلیون و ۷۹۰ هزار تن رسید.

همچنین در سال گذشته در مجموع یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از این مرز تردد داشتند که نسبت به مدت مشابه سال قبل آن ۴۲ درصد رشد داشته است.

عملکرد صادراتی بقیه مرزها در سال ۱۴۰۱

بازارچه شیخ صله در سال ۱۴۰۱ به میزان ۳۷۰ میلیون دلار صادرات داشت که در مقایسه با سال ۱۴۰۰ شاهد یک کاهش ۹ درصدی بود. ولی این گمرک در سال ۱۴۰۲ با صدور ۳۷۱ میلیون دلار کالا روند کاهشی خود را متوقف کرد.

بازارچه کیله سردشت در سال ۱۴۰۲ یکی از موفق ترین مرزها به لحاظ رشد صادراتی بوده است. این مرز سال گذشته با صدور ۲۲۸ میلیون دلار کالا در مقایسه با سال ۱۴۰۱ از یک رشد ۵۲ درصدی برخوردار بوده است.

در سال ۱۴۰۲ از گمرک سیرانبند بانه نزدیک به ۹۰ میلیون دلار کالا صادر شده است که در مقایسه با سال ۱۴۰۱ از ۱۹ درصد کاهش برخوردار است. آمار سیرانبند در سال ۱۴۰۱ هم کاهشی بود و با ۱۱۱  میلیون دلار صادرات در مقایسه با سال ۱۴۰۰ شاهد یک کاهش ۱۱ درصدی بود.

گمرک شوشمی پس از پشت سر گذاشتن یک روند کاهشی چند ساله، در سال ۱۴۰۲ با  ۴۷ میلیون دلار صادرات، یک رشد ۲ درصدی را در مقایسه با سال ۱۴۰۱ تجربه کرد.