تحلیل علمی جنگ شناختی و راهکارهای مقابله با تهدیدات نرم علیه امنیت ملی ایران

دومین نشست جبهه مردمی ایران قوی با محوریت «راهکارهای مقابله با تهدیدات نرم دشمن» با حضور احزاب، تشکل‌های مردمی، نمایندگان فعلی و ادوار مجلس شورای اسلامی و نخبگان دانشگاهی در موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد. این نشست که با سخنرانی جمعی از اساتید دانشگاه و محسن رضایی، عضو محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام همراه بود، بستری برای تبیین شیوه‌های ارتقای تاب‌آوری فرهنگی و اجتماعی در برابر عملیات روانی دشمن فراهم آورد.

در این نشست، دکتر فتح‌الله کلانتری، عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی، به بررسی فرآیند اجرای جنگ شناختی در بستر روندهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخت. وی با اشاره به چالش‌های پیش‌روی کشور، بر ضرورت درک سازوکارهای پیچیده جنگ شناختی تأکید کرد و خاطرنشان ساخت که یکی از اهداف کلیدی دشمن، کاهش میزان مشارکت عمومی در انتخابات و سلب اعتماد مردم از حاکمیت است. این رویکرد، که به‌عنوان مؤلفه‌ای اساسی از جنگ ترکیبی شناخته می‌شود، با بهره‌گیری از عملیات رسانه‌ای و ابزارهای شناختی تلاش دارد تا ثبات سیاسی کشور را تضعیف کند. بااین‌حال، کلانتری تصریح کرد که علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های گسترده و اقدامات پیچیده دشمنان، آنها در تحقق هدف نهایی خود، یعنی فروپاشی ساختار جمهوری اسلامی، ناکام مانده‌اند.

کلانتری در تحلیل خود، جنگ شناختی را به‌عنوان هسته مرکزی جنگ ترکیبی معرفی کرد و توضیح داد که دشمنان انقلاب اسلامی، پس از ناکامی در رویکردهای سخت‌افزارانه، به این نتیجه رسیده‌اند که مسیر براندازی از طریق تهاجم نظامی نه‌تنها غیرممکن، بلکه پرهزینه و غیرقابل تحقق است. ازاین‌رو، آنها با تغییر راهبرد خود به سمت بهره‌گیری از ابزارهای شناختی و رسانه‌ای، در تلاش‌اند از طریق تغییر نگرش و ادراک عمومی به اهداف خود دست یابند.

وی با اشاره به رشد فناوری و ورود به دوران «انفجار اطلاعات» و «انفجار انتظارات»، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران، به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه و محدودیت‌های اقتصادی، در تأمین برخی مطالبات عمومی با چالش‌هایی مواجه است. این وضعیت، موجب ایجاد شکاف میان منابع و انتظارات جامعه شده و دشمنان از این خلأ به‌عنوان بستری برای اجرای جنگ شناختی بهره‌برداری می‌کنند.

کلانتری به تلاش‌های راهبردی دشمن در تضعیف هویت اسلامی و ایرانی اشاره کرد و اظهار داشت که یکی از اهداف کلان این جریان، گسترش مفهوم «شهروند جهانی» و از بین بردن مرزهای هویتی، جغرافیایی و سیاسی است. در این چارچوب، دشمنان جمهوری اسلامی، از طریق ترویج واگرایی فرهنگی، تضعیف باورهای دینی، حمایت از جریان‌های رادیکال و تبلیغ انحرافات اخلاقی، در صدد تغییر تدریجی ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی مردم ایران هستند. این اقدامات، به‌عنوان بخشی از راهبرد کلان جنگ شناختی، با هدف استحاله فرهنگی و کاهش تعلق خاطر ملی و دینی در جامعه دنبال می‌شود.

کلانتری در ادامه، فرآیند اجرای جنگ شناختی را در شش مرحله تحلیل کرد: ابتدا ایجاد و تشدید نارضایتی‌های عمومی از طریق برجسته‌سازی مشکلات اجتماعی و اقتصادی، سپس بی‌اعتبارسازی حاکمیت از طریق بزرگ‌نمایی کاستی‌ها، کاهش میزان مشارکت سیاسی، تخریب جایگاه نمادهای ملی و دینی، تضعیف اقتدار ساختاری نظام و در نهایت، ایجاد تغییر تدریجی در رفتارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه که می‌تواند بستری برای تحقق سناریوهای براندازانه باشد.

وی با تأکید بر لزوم هوشیاری و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، هشدار داد که در دهه پیش‌رو، دشمنان نظام از نارسایی‌های اقتصادی، تنش‌های داخلی، ظرفیت‌های نخبگانی و فضای مجازی برای ایجاد نافرمانی مدنی و تبدیل اعتراض‌های صنفی و دانشجویی به جنبش‌های اعتراضی گسترده بهره خواهند برد. کلانتری تصریح کرد که در صورت فقدان مدیریت و پاسخ مناسب به این اقدامات، امنیت ملی کشور با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.

نشست راهبردی جبهه مردمی ایران قوی در فضایی علمی و تحلیلی برگزار شد و با استقبال گسترده نخبگان، فعالان سیاسی و صاحب‌نظران اجتماعی مواجه گردید. حاضران ضمن تبادل‌نظر پیرامون ابعاد مختلف جنگ شناختی، بر لزوم ارتقای سطح آگاهی عمومی، افزایش سواد رسانه‌ای و اتخاذ راهکارهای علمی برای مقابله با تهدیدات نرم تأکید کردند. نشست، در نهایت، با دعای خیر و صرف افطار به پایان رسید.