نشاط اجتماعی؛ راهبردی برای ارتقاء همبستگی و سلامت روانی در جامعه

در دنیای امروز، نشاط اجتماعی یکی از ضرورت‌های بنیادین برای حفظ سلامت روانی، تقویت همبستگی اجتماعی و افزایش امید به زندگی در جوامع است. جامعه‌ای که فاقد نشاط باشد، به‌تدریج دچار فرسایش روحی، ناامیدی و رکود فرهنگی می‌شود. در این میان، نهادهای فرهنگی، اجتماعی و مذهبی نقشی کلیدی در ایجاد و تقویت نشاط عمومی ایفا می‌کنند. یکی از راهکارهای مؤثر برای تحقق این هدف، طراحی و اجرای «دهه‌های نشاط‌آفرینی اجتماعی» است که بتواند بستری برای شادی سالم و مشروع در جامعه فراهم آورد.

اسلام، برخلاف برخی تصورات نادرست، دینی سرشار از شور و نشاط است که در عین توجه به معنویت، بر شادی و سرور نیز تأکید دارد. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «هر که مؤمنی را شاد سازد، مرا شاد کرده و هر که مرا شاد کند، خدا را شاد کرده است.» (مراه العقول، ج ۹، ص ۹۰). این حدیث، جایگاه والای شاد کردن دیگران را در فرهنگ اسلامی نشان می‌دهد. همچنین، امام علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «شادی باعث انبساط روح و ایجاد نشاط می‌شود.» (غررالحکم). این رویکرد نشان می‌دهد که اسلام نه‌تنها مخالف شادی نیست، بلکه آن را برای سلامت فرد و جامعه ضروری می‌داند.

در کنار این، ائمه اطهار (علیهم‌السلام) بر اهمیت نشاط اجتماعی نیز تأکید کرده‌اند. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «هر مسلمانى که به مسلمانى برخورد کند و او را شاد سازد، خداوند عزّ و جلّ او را شاد گرداند.» (الکافی، ج ۲، ص ۱۸۸). بنابراین، هر اقدامی که باعث ایجاد شادی در جامعه شود، هم‌سو با آموزه‌های اسلامی و مورد تأیید معصومین (علیهم‌السلام) است.

در جامعه امروز، شادی و نشاط نباید به ایام خاصی محدود شود، بلکه باید در قالب رویدادهای مستمر فرهنگی و اجتماعی ترویج یابد. برای این منظور، می‌توان دهه‌هایی را مشابه «دهه جشن نیمه شعبان» طراحی کرد که طی آن، مجموعه‌ای از برنامه‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی اجرا شوند. این دهه‌ها می‌توانند شامل مواردی همچون جشن‌های خانوادگی و اجتماعی در اماکن عمومی با رعایت موازین فرهنگی و مذهبی، برنامه‌های تفریحی سالم همچون ورزش‌های همگانی، نمایشگاه‌های هنری و مسابقات فرهنگی، سخنرانی‌ها و برنامه‌های معنوی با محوریت امید، نشاط و سبک زندگی اسلامی و تکریم افراد نیکوکار و خیرین اجتماعی که با اقدامات خود به شادی دیگران کمک کرده‌اند، باشند.

اجرای چنین برنامه‌هایی، نتایج مثبت و پایداری برای جامعه به دنبال دارد. وقتی مردم در رویدادهای جمعی شادی می‌کنند، ارتباطات اجتماعی آنان مستحکم‌تر می‌شود. بسیاری از مشکلات روانی و اجتماعی ناشی از احساس تنهایی، افسردگی و کمبود روابط سالم است که با ترویج نشاط اجتماعی کاهش می‌یابد. نشاط باعث افزایش انرژی و انگیزه در محیط‌های کاری و آموزشی می‌شود و شادی سالم در چارچوب فرهنگ دینی، ضمن افزایش نشاط، به تعمیق معنویت در جامعه کمک می‌کند.

نشاط اجتماعی یک نیاز حیاتی است که باید برای تقویت آن برنامه‌ریزی شود. طراحی و اجرای دهه‌های نشاط‌آفرینی اجتماعی، الگویی کارآمد برای ترویج شادی در جامعه است که می‌تواند در کنار مناسبت‌های مذهبی، به ایجاد فضایی شاد و معنوی کمک کند. این ابتکار، نه‌تنها موجب افزایش امید و روحیه جمعی می‌شود، بلکه در راستای تحقق آموزه‌های اسلامی در زمینه نشاط و شادکامی قرار دارد. اکنون زمان آن رسیده که سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی، به‌جای نگاه مقطعی به مقوله شادی، آن را به‌عنوان یک راهبرد پایدار برای سلامت و پیشرفت جامعه در نظر بگیرند.

کیوان دارابخانی