قدرت رسانه‌ها و عملیات روانی در رسانه بر جامعه مخاطب

رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند در دنیای معاصر، قادرند افکار عمومی را شکل داده و تأثیرات عمیقی بر رفتار و تصمیمات جامعه مخاطب بگذارند. عملیات روانی در رسانه‌ها، با بهره‌گیری از تکنیک‌های مختلف مانند دستکاری اطلاعات، انتخاب‌گری اخبار، و پخش پیام‌های خاص در زمان‌های استراتژیک، می‌تواند به سرعت نظر مردم را تغییر دهد و حتی در تحولات سیاسی و اجتماعی نقش‌آفرینی کند. رسانه‌ها نه تنها به‌عنوان یک ابزار اطلاع‌رسانی بلکه به‌عنوان یک ابزار قدرت، می‌توانند روایت‌ها و داستان‌هایی را بسازند که به‌طور عمدی جامعه را به سمت اهداف خاصی هدایت کنند. این فرآیند، که می‌توان آن را «مهندسی افکار عمومی» نامید، از قدرت بالایی برخوردار است، زیرا انسان‌ها به طور طبیعی تحت تأثیر رسانه‌ها قرار می‌گیرند و بسیاری از تصمیماتشان، از انتخاب‌های سیاسی گرفته تا نگرش‌های اجتماعی، تحت تأثیر پیام‌هایی است که از طریق رسانه‌ها به آن‌ها منتقل می‌شود.

سیاستمداران به‌خوبی از قدرت رسانه‌ها و عملیات روانی آگاه هستند و به‌طور مستمر از آن‌ها برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنند. رسانه‌ها، به‌ویژه در دوران دیجیتال، به ابزاری ضروری برای هر سیاستمداری تبدیل شده‌اند. در دنیای امروز، این رسانه‌ها دیگر تنها شامل تلویزیون و رادیو نیستند، بلکه فضای دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های آنلاین به‌عنوان منابع اصلی نفوذ و ارتباط با جامعه مخاطب محسوب می‌شوند. سیاستمداران با استفاده از این ابزارها می‌توانند پیام‌های خود را به‌سرعت به جمعیت وسیعی منتقل کنند و واکنش‌های لازم را ایجاد کنند.

در این زمینه، یکی از تحولات مهم، استفاده از هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های اجتماعی و رفتارهای جمعی، به سیاستمداران این امکان را می‌دهد که پیام‌های خود را به‌طور مؤثرتری شخصی‌سازی کنند و به‌طور هدفمند بر ذهنیت عمومی تأثیر بگذارند. این امر به ایجاد یک فضای جدید و قوی‌تر برای سیاستمداران تبدیل شده است که در آن می‌توانند با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی، عملیات روانی پیچیده‌تری را انجام دهند و نتیجه دلخواه را به دست آورند. هوش مصنوعی به‌ویژه در تحلیل داده‌ها و پیش‌بینی واکنش‌های اجتماعی بسیار مؤثر است و به سیاستمداران این امکان را می‌دهد که با دقت بالایی روند افکار عمومی را هدایت کنند.

دونالد ترامپ و ایلان ماسک، به‌عنوان دو شخصیت برجسته و تأثیرگذار در دنیای رسانه و فناوری، به‌خوبی توانسته‌اند از این قدرت رسانه‌ای و فناوری‌های نوین بهره‌برداری کنند. ترامپ که از شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه «تروث سوشال» برای پخش پیام‌های سیاسی خود استفاده می‌کند، و ماسک که با پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) به‌طور گسترده‌ای بر فضای رسانه‌ای جهانی تأثیر می‌گذارد، در تلاشند تا از ابزارهای دیجیتال و هوش مصنوعی برای شکل‌دهی به افکار عمومی استفاده کنند.

قبل و حین انتخابات ۲۰۲۴، همکاری‌های این دو شخصیت در زمینه رسانه‌ای و فناوری قابل توجه بود. ترامپ با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از پلتفرم‌های مختلف و تحلیل رفتارهای کاربران، توانست کمپین‌های انتخاباتی خود را به‌طور هدفمند طراحی کند. این در حالی است که ماسک، با تسلط بر پلتفرم‌های رسانه‌ای و استفاده از هوش مصنوعی، توانست از این ابزارها برای تأثیرگذاری بر نتایج انتخابات بهره‌برداری کند. این همکاری‌ها و هماهنگی‌ها نشان‌دهنده این است که ترامپ و ماسک نه‌تنها در سیاست، بلکه در فضای دیجیتال و هوش مصنوعی نیز برنامه‌های مشترکی دارند که به آن‌ها قدرت می‌دهد تا در عرصه‌های مختلف تأثیرگذار باشند.

جلسه دیشب بین ترامپ و زلنسکی که به‌طور گسترده‌ای در رسانه‌ها پوشش داده شد، نمایانگر بخشی از استراتژی‌های پیچیده‌ای است که ترامپ و ماسک از طریق بهره‌گیری از هوش مصنوعی و رسانه‌ها پیاده‌سازی کرده‌اند. این جلسه، که شامل مشاجره‌ای علنی میان ترامپ و زلنسکی بود، تنها یک نمایش از جنگ‌های رسانه‌ای و عملیات روانی بود که این دو شخصیت سیاسی در عرصه جهانی اجرا می‌کنند. ترامپ که به‌خوبی می‌داند چگونه از رسانه‌ها و فناوری‌های نوین برای ایجاد ناآرامی‌ها و تحریک افکار عمومی استفاده کند، در این جلسه نشان داد که چگونه به‌وسیله ابزارهای رسانه‌ای و هوش مصنوعی قادر است نه تنها افکار عمومی را هدایت کند بلکه حتی در روابط دیپلماتیک نیز تأثیرگذار باشد.

این جلسه، که در ظاهر به یک برخورد سیاسی تبدیل شد، در واقع یک بازی استراتژیک بود که در آن ترامپ و ماسک از تمامی ابزارهایی که در اختیار دارند، از جمله هوش مصنوعی، برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده کردند.

این همان فضای جدیدی است که در آن سیاستمداران دیگر تنها از روش‌های سنتی برای تأثیرگذاری بر جامعه استفاده نمی‌کنند، بلکه با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، رسانه‌ها و هوش مصنوعی، به ایجاد و هدایت روایت‌ها و پیام‌های خود می‌پردازند. در نهایت، این بازی رسانه‌ای، که در جلسه دیشب ترامپ و زلنسکی مشاهده شد، نمونه‌ای از توانایی‌های ترامپ و ماسک در استفاده از این ابزارها است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سیاست‌های جهانی و افکار عمومی داشته باشد.

کیوان دارابخانی