علم رسانه در دستان ناآگاهان؛ چالش‌ها و بحران‌های ناشی از مدعیان بی‌تخصص در دنیای ارتباطات

در دنیای امروز که رسانه‌ها به یکی از ارکان اصلی توسعه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تبدیل شده‌اند، آگاهی و دانش دقیق از اصول و ساختارهای رسانه‌ای امری ضروری به نظر می‌رسد. علم رسانه، به‌ویژه در عرصه‌های ارتباطات، سیاست و فرهنگ، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و نیازمند پژوهش‌های دقیق، تخصصی و رویکردهای انتقادی است. با این حال، واقعیت موجود در جامعه علمی و رسانه‌ای این است که برخی افراد در این حوزه بدون داشتن دانش پایه‌ای و صرفاً بر اساس تجارب غیرعلمی یا فعالیت‌های سطحی، خود را به‌عنوان استاد یا متخصص این علم معرفی می‌کنند.

این مسئله نه تنها به کیفیت مباحث و تحقیقات علمی آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند در سطح عملی نیز به تولید اطلاعات نادرست و سطحی منجر شود که اثرات منفی آن بر جوامع و مخاطبان رسانه‌ای قابل‌توجه است. از منظر رسانه‌ای، زمانی که افراد بدون درک صحیح از چارچوب‌های علمی و روش‌های تحلیل رسانه‌ای به عنوان متخصص وارد می‌شوند، نمی‌توانند به‌طور مؤثر و علمی به تحلیل و ارزیابی اطلاعات بپردازند. این امر به‌ویژه در شرایطی که رسانه‌ها نقش کلیدی در فرآیندهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دارند، می‌تواند باعث گمراهی و پراکندگی اطلاعات در میان مخاطبان شود.

در کنار این چالش‌ها، رسانه‌ها به‌عنوان عامل‌های تأثیرگذار در سیاست و قدرت اجتماعی شناخته می‌شوند. عدم شناخت و تحلیل دقیق از ساختارهای رسانه‌ای، به‌ویژه در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی، می‌تواند به استفاده غلط از رسانه‌ها برای اهداف شخصی یا سیاسی منجر شود. رسانه‌ها قادر به شکل‌دهی به افکار عمومی هستند و در این مسیر، افرادی که خود را متخصص در این حوزه معرفی می‌کنند اما فاقد توانایی علمی و تحلیل‌های دقیق هستند، می‌توانند نقشی معکوس در فرآیندهای دموکراتیک و سیاسی ایفا کنند.

علم رسانه، به‌ویژه در دنیای مدرن، نیازمند نگاه علمی و رویکردی دقیق است که قادر به تحلیل ابعاد مختلف این علم از جمله تأثیرات آن بر سیاست، اقتصاد و فرهنگ باشد. این رویکرد باید بر اساس تحقیقات معتبر، تجزیه و تحلیل‌های علمی و استفاده از نظریه‌ها و مدل‌های جدید باشد. بدین ترتیب، افرادی که ادعای تسلط بر این علم دارند، باید در ابتدا اصول و مبانی این رشته را به‌طور عمیق فراگرفته و از آن برای تحلیل‌های صحیح و مؤثر استفاده کنند.

در نهایت، باید توجه داشت که علم رسانه نه یک رشته سطحی و گذراست، بلکه یک حوزه پیچیده و چندبعدی است که درک صحیح آن نیازمند مطالعه مداوم، پژوهش‌های دقیق و رویکردهای حرفه‌ای و علمی است. رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند ارتباطی، باید در خدمت ارتقاء آگاهی عمومی و تقویت ساختارهای اجتماعی و سیاسی سالم قرار گیرند، نه اینکه به ابزاری برای انحراف یا تحریف حقیقت تبدیل شوند.

کیوان دارابخانی